Nezavisne novine: Neriješena granica sa Hrvatskom potapa Kostajnicu

Kada vremenska prognoza najavi nestabilno vrijeme i višednevne padavine, pale se alarmi za uzbunu u opštini Kostajnica. Nadležni u ovoj lokalnoj zajednici, smještenoj na sjeverozapadu Republike Srpske, odnosno BiH, i na granici sa Hrvatskom, znaju da tada opštini prijeti opasnost od poplava.

Na svu sreću, plavni talas koji je zahvatio više opština i gradova u Srpskoj u prethodnih desetak dana ovoga puta nije bio toliko izražen u Kostajnici, pa će se u narednim danima više zbrajati šteta na poljoprivrednim površinama nego u domaćinstvima.

Nadležni su, kako pričaju za “Nezavisne novine”, reagovali na vrijeme, angažovani su svi kapaciteti, napravljeni su nasipi, ali kako i sami priznaju, samo iz razloga niskog vodostaja Kostajnica je izbjegla katastrofalne scenarije poplava iz 2014, 2019. i 2023. godine.

Voda se, svjedoče, trenutno povlači i sa poljoprivrednih zemljišta, a iduće sedmice na teren će izaći i komisija za procjenu štete. I tako se praktično u Kostajnici radi u krug.

Poplave dođu, naprave štetu, prođu, a nadležni ponovo ostaju na milost i nemilost rijekama.

A sve bi, tvrde za “Nezavisne novine”, za Kostajnicu moglo biti drugačije.

Naime, postoje minimalno dva rješenja za problem koji se zove – opasnost od poplava.

Najbolji je, prema tvrdnjama načelnika opštine Nikole Janjetovića, izgradnja zaobilaznice. Tako bi se, pojašnjava, napravila jedna vrsta nasipa.

Drugo rješenje je izgradnja montažno-demontažne brane, poput one koja je napravljena u susjednoj Hrvatskoj Kostajnici i koja je taj grad prvi put sačuvala od poplava.

“Ali u Kostajnici bi bilo puno efektnije da zapravo završimo obilaznicu oko grada, koja bi mogla služiti kao odbrana od poplava”, kaže Janjetović za “Nezavisne novine”.

Međutim, od obilaznice, za koju je, kako kaže Janjetović, projekat spreman, u ovom trenutku nema ništa. Pojašnjava i zašto.

“Imamo projekat, ali je problem u cjelini to završiti i isprojektovati tačno jer u opštini Kostajnica nije riješena granica između BiH i Hrvatske”, ističe Janjetović.

Za one koji nisu upoznati, BiH i Hrvatska imaju neriješena granična pitanja na rijeci Uni, između Hrvatske Kostajnice i Kostajnice u Srpskoj, a sve zbog sporazuma Franja Tuđmana i Alije Izetbegovića iz 1999, a kojim je predviđeno da na tome dijelu granica ide kanalom rijeke Unčice, čemu se protive iz Srpske, koji smatraju da je granica sredinom rijeke Une.

Zbog toga Kostajnica na strani Republike Srpske/BiH često je tema zanimljivih priča, od toga da brojni mještani imaju kuću u jednoj državi, a njivu u drugoj, a često se može svjedočiti da im je stablo voća u BiH, a da plod pada u Hrvatsku.

No, o tome nećemo danas, već ćemo se vratiti problemu poplava.

Dakle, zbog činjenice da je obilaznica u ovom momentu nerealna priča, nadležni bi možda trebalo da se okrenu inicijativi da se i sa bh. strane napravi jedna vrsta brane.

Načelnik Kostajnice Nikola Janjetović tvrdi da je montažna brana sa hrvatske strane grada sigurno uticala na poplave u ovoj opštini, ali je u ovom momentu nezahvalno reći koliko.

Ipak, saglasan je da bi brana sa ove strane sigurno riješila dio problema u vezi s poplavama.

“Bilo kakva brana je bolja nego nikakva”, navodi Janjetović, te dodaje da bi eventualna brana u Kostajnici trebalo da bude u dužini od čak 1.500 metara.

Kakva će biti odluka, sada isključivo zavisi od nadležnih u Srpskoj, jer ova lokalna zajednica nema sredstva da sama završi nijedan od dva pomenuta projekta. Iznosi su milionski.

Ovom prilikom ćemo podsjetiti da je nakon poplava u maju 2023. godine Radovan Višković, premijer Srpske, rekao da razmatraju da podignu neku vrstu potpornog zida, ali da prije toga treba da se riješi privatna zemlja sa mještanima. Od toga, zasad nije bilo ništa.

Ali, bez ikakve sumnje, bilo kakvo rješenje opštini bi značilo mnogo.

Najbolji primjer za to je Hrvatska Kostajnica.

I ovaj grad u prethodnoj sedmici pogodile su poplave, ali je montažno-demontažna brana, prva takva ne samo u Hrvatskoj, već u regiji, odradila svoj dio posla.

Hrvati su branu završili 2024. godine, u dužini od oko 1,5 kilometara, s tim da je betonska konstrukcija duga oko kilometar, dok je montažna brana dužine oko 540 metara.

Koliko je ovo pojednostavilo odbranu Hrvatske Kostajnice, najbolje svjedoči podatak da je do ove godine na podizanju nasipa radilo oko 500 ljudi, dok je za postavljanje montažno-demontažne brane potrebno dvadesetak, koji to mogu završiti za svega nekoliko dana.

Nezavisne.com