Političari milioneri, a sirotinja nema snage da se buni

Ispod granice siromaštva životari čak četvrtina stanovništva u BiH, procenjuju analitičari na osnovu dostupnih informacija. Istovremeno, BiH ima više od 500 milionera i 90 multimilionera, ali ove brojke su tek početak priče o socijalnoj nepravdi u koju tonemo sve dublje, jer od količine novca na računu, zavisi i ko će imati kakav pristu zdravtvenoj zaštiti, obrazovanju, kulturi…

Rastuće socijalne razlike, koje društvo vuku u ponor, tema je o kojoj se u BiH uglavnom ćuti, upozorava Žarko Papić, direktor Inicijative za bolju i humaniju inkluziju.

– Često zaboravljamo da je socijalna pravda važan segment osnovnih ljudskih prava i uslov bez kojeg nema ni demokratije, ni slobode govora, ni građanskog aktivizma. Kako od čovjeka koji radi od jutra do mraka za bijednu platu, ili prima još bedniju penziju, pa mora raditi dodatne poslove da bi se prehranio, očekivati da razmišlja o slobodi štampe, da izađe na izbore ili demonstracije. Kod nas nema više ni normalnih štrajkova. Ljudi štrajkuju tek kada voda dođe do grla i tada imamo štrajkove glađu, što je jezivo – kaže Papić za Srpskainfo.

Statistike pokazuju da sa manje od 250 KM, ili 130 evra mjesečno po članu domaćinstva, preživljava više od million ljudi: radnika, penzionera, nezaposlenih. U velikom riziku od siromaštva je, kao je ranije upozoreno iz UNICEF, većina porodica sa troje i više djece. Kada je u pitanju Republika Srpska, dovoljno je reći da većina od skoro 268.000 penzionera prima manje do 200 evra mjesečno, dok za minimalac, koji iznosi 266 evra, radi najmanje 18.000 radnika u RS. Plate i penzije u Federaciji BiH sa kojima preživljava većina stanovništva, tek su neznatno više od onih u RS.

– Sve je to rezultat loše tranzicije u kojoj su mnogi izgubili sve, a malobrojni, koji su se snašli, kao ratni ili privatizacijski profiteri, postali preko noći milioneri – kaže Papić.

Među domaćim milionerima su i brojni političari, što, kako je ranije ocijenio politikolog Vlade Simović, potvrđuje da su vlast i vlasništvo u BiH usko povezani.

Tako samo u  Parlamentarnoj skupštini BiH, Parlamentu Federacije BiH i Narodnoj skupštini RS sjedi 20 milionera. Prema imovinskim karticama, koje je objavila Centralna izborna komisija, a osnovano se sumnja da političari nisu prijavili baš svu imovinu, Mile Atlagić, nezavisni srpski poslanik iz siromašnog Bosanskog Petrovca, ima u novcu i nekretninama najmanje 4,7 miliona KM.

U Narodnoj skupštini RS milioneri su Milan Radović, donedavni DNS-ovac, koji  posjeduje imovinu vrijednu 10, 7 miliona KM, te Miladin Stanić iz SDS, koji ima više od 6,6 miliona KM, i Perica Bundalo iz PDP s imanjem vrijednim oko 3,6 miliona KM. Preko miliona prebacuje i imovina Željka Babića iz SDS, Gordane Tešanović iz SNSD i njenog partijskog druga, direktora UKC RS Vlade Đajića.

Vojin Mitrović (SNSD), donedavni poslanik, a sada aktuelni ministar transporta i komunikacija BiH, prijavio je imovinu od 4,1 miliona KM, a poslanik u Parlamentu BiH Nikola Špirić (SNSD) od “samo” 1,1 milion KM. Imovina Milorada Dodika, člana Predsjedništva BiH, prema onom što je prijavio, veća je od 4,2 miliona KM.

Aktivistkinja i pravnica Gordana Mlinarević kaže da su ove cifre logičan rezulatat naše novije istorije.

– Živimo u kapitalizmu u kojem je državni aparat samo sredstvo u rukama korporacija, odnosno u našem slučaju političko-tajkunskih privatnih firmi. Ustvari, političke partije u BiH su privatne firme, koje se bave samo jednom djelatnošću: otimačinom resursa, koji bi trebalo da pripadaju svima nama – kaže Mlinarevićeva.

Naglašava da bez jednakosti nema socijalne pravde, ali da kod nas jednakost ne postoji, ni po kojem osnovu, te da su nacionalistički i patrijarhalni obrasci, po kojima je skrojeno društvo, u funkciji sile i nepravde.

– BiH je društvo sile i nepravde, jer su  nas ubijedili da se demokratija svodi samo na izbore, a ekonomija na surovo kapitalističko tržište – zaključuje Mlinarevićeva.

Nekad su dobro živjeli inženjeri, danas kokošari

Žarko Papić kaže da su većina sadašnjih tajkuna prije rata bili “milicioneri u kvartu, koji su čuvali pijace za neki sitni reket”,  a onda sa tako stečenim kapitalom ušli u pljačkašku privatizaciju, da bi kasnije, vezom sa vodećim političkim partijama, preko namještenih tendera postali bogataši.

Oni su bili obični, kako se to uličnim riječnikom govorilo, “kokošari”, u socijalističko vrijeme kada su najbolje zarađivali inženjeri, ljekari i profesori.

– Predratni mašinski inženjer, koji je u doba SFRJ solidno zarađivao, putovao je u inostranstvo, na ljetovanja i zimovanja, a danas ima penziju od 300 evra, bori se da preživi i ne može sebi jednom mjesečno kupiti knjigu ili kartu za pozorište – kaže Papić.

S druge strane, oni koji danas imaju novac nisu pretjerano zainteresovani ni za pozorište ni za knjige, upozoravaju sagovornici Srpskainfo i zaključuju da je srednja klasa u BiH potpuno uništena, a bez srednje klase nema ni stabilne države, ni građanskog društva.

Srpskainfo.com