Kostajnica Kostajnica.com – najstariji kostajnički nezavisni web portal
Tradicija proizvodnje poljoprivrednih alatki i strojeva, koju su u Kostajnici još 1908. godine započela braća Ferhatović, po svemu sudeći uskoro će biti prekinuta. Firma koja trenutno posluje pod nazivom “Protherm”, a koja je tokom svoje istorije mijenjala imena u “Tvornica poljoprivrednih sprava”, “Tvornica poljoprivrednih strojeva” i “Famok”, nalazi se pred zatvaranjem.
Dobar dio proizvodnje već je relociran u novi i savremeni pogon u Velikom Blaškom (Laktaši) koje je izgrađen 2016. godine, a koji se odlikuje visokom automatizacijom proizvodnog procesa, te radom sa preko 20 industrijskih robota. Jedan dio zaposlenih iz Kostajnice je prešao u Laktaše, a u fabrici u Kostajnici je ostalo još svega nekoliko radnika, koji uglavnom rade na tehničkom održavanju.
Vlasnik tvornice već duži vremenski period bezuspješno pokušava pronaći kupca za fabriku u Kostajnici, ali nije isključeno i strateško partnerstvo sa italijanskim investitorima koji bi se na lokaciji firme u Kostajnici bavili proizvodnjom struje solarnim kolektirima.
Priča o Prothermu započinje još 1908. godine kada su braća Meho i Rasim Ferhatović u Kostajnici osnovali kovačko-bravarsku radnju koja, zahvaljujući prije svega njihovoj inovativnosti i sjajnom preduzetničkom duhu, veoma brzo prerasta u respektabilno preduzeće pod nazivom “Tvornica poljoprivrednih sprava”, koje je već između prvog i drugog svjetskog rata zapošljavala preko 100 radnika.
Preduzeće se u međuratnom periodu pretežno bavilo proizvodnjom poljoprivrednih alatki, a najpoznatiji proizvodi bili su zaprežni plugovi, drljače, sijačice i druge poljoprivredne alatke, a za koje su dobili preko trideset medalja na raznim poljoprivrednim sajmovima u zemlji i inostranstvu od kojih valja izdvojiti plug obrtač koji je na međunarodnom sajmu u Solunu 1931. godine dobio zlatnu medalju “Gran-Prix”.
Na žalost, braću Ferhatović su krajem drugog svjetskog rata u koncetracionom logoru Jasenovac ubile ustaše, ali tvornica nastavlja sa radom sa godišnjom proizvodnjom od oko 15,000 raznih poljoprivrednih sprava. 1956. i 1957. godine, poslije značajnih investicija kojim je proširen proizvodni program tvornice, započinje i proizdvodnja nadaleko poznatih mlinskih mašina od kojih su mnoge čak i dan danas u funkciji.
U periodu od 1963. godine, pa sve do 1992. godine tvornica posluje pod imenom “Tvornica poljoprivrednih strojeva” ili po u narodu poznatijoj skraćenici TPS. U tom periodu tvornica je zapošljavala preko 200 radnika na površini od 32.500 m2, a okosnicu proizvodnje činila je poljoprivredna mehanizacija: mlinske mašine i traktorska priključna oruđa.
Od 1. januara 1973. godine fabrika posluje u poslovnom sistemu RMK-a što omogućava investiranje u proširenje proizvodnih kapaciteta, te instaliranje nove savremene opreme čime su na viši nivo podignute proizvodne i tehnološke mogućnosti fabrike. Od 1989. radi se na rekonstrukciji proizvodnog programa.
Od 1993. godine preduzeće mijenja ime u “Famok” fabrika metalne opreme, najviše se bavi proizvodnjom opreme za grijanje i toplovodnih kotlova snage do 750 KW, ali nastavlja i proizvodnju poljoprivrednih alatki, priključnih sprava i mlinskih mašina.
U privatizaciji obavljenoj 2006. godine “Famok” kupuje firma “Termoklima” d.o.o. iz Banja Luke, a 2007. godine mijenja ime u “Protherm” koje se od tada pretežno bavi proizvodnjom termo-tehničke opreme: kotlovi, peći i kamini na čvrsto gorivo i pelet, dimovodni elementi, ekspanzione posude, te prateći pribor i druga oprema za grijanje. U tom periodu firma zapošljava oko 120 radnika sa proizvodnim kapacitetom koji omogućava proizvodnju 30.000-40.000 proizvoda (kotlova, peći i kamina) na godišnjem nivou.
Treba istaknuti da se 70% proizvedenog asortimana firme “Protherm” radilo za poznati svjetski brend “Palazzetti” čime je omogućeno da se proizvodi “Protherma” izvoze u čak 42 zemlje širom svijeta.
